Cuối tháng 4.2023, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) tổ chức tại Bình Ðịnh hội thảo về lộ trình chuyển đổi xanh của các doanh nghiệp ngành gỗ. Phóng viên Báo Bình Ðịnh đã trao đổi với một số chuyên gia về xu hướng giảm phát thải, “xanh hóa” chuỗi cung ứng hiện tại để doanh nghiệp ngành gỗ bắt kịp xu hướng của thời đại.
*ÔNG ĐỖ XUÂN LẬP, CHỦ TỊCH VIFOREST: Thay đổi mô hình sản xuất là điều bắt buộc
Hiện nay, việc chuyển đổi xanh của DN ngành gỗ là việc cấp bách vì mốc thời gian khá gần (năm 2027). Các DN phải có định hướng để chuyển sản xuất giảm phát thải nhà kính. Hai thị trường lớn là EU và Hoa Kỳ thời gian tới sẽ kiểm soát đánh giá hàm lượng carbon trong sản phẩm nhập khẩu. Nếu hàm lượng carbon cao hơn quy định thì bắt buộc các nhà xuất khẩu phải nộp thêm thuế hoặc tín chỉ carbon. VIFOREST đã tổ chức 2 hội thảo hỗ trợ tư vấn chuyên sâu giảm phát thải cho một số DN lớn chế biến gỗ. Chúng tôi vận động các tổ chức quốc tế về môi trường hỗ trợ một phần kinh phí để hỗ trợ tư vấn cho các DN chuyển đổi xanh. Hiệp hội đã tìm nguồn tài trợ cho 5 DN lớn, mức hỗ trợ từ 200 - 300 triệu đồng/DN để chuyển đổi xanh. Các DN thuê tư vấn đo lường, định lượng việc chuyển đổi một cách cụ thể như chuyển xe chạy bằng xăng dầu sang bằng điện; chuyển từ giàn sấy điện bằng tia UV sang giàn sấy hơi nước bằng viên nén phế thải của DN… * ÔNG PHILIP GRAOVAC, PHÓ TRƯỞNG ĐẠI DIỆN QUỸ CHÂU Á TẠI VIỆT NAM: Doanh nghiệp hưởng lợi từ tín chỉ carbon
Việt Nam là một quốc gia xuất khẩu gỗ nên chắc chắn được hưởng lợi từ quá trình chuyển đổi xanh. Chuyển đổi xanh giúp các DN gỗ Việt Nam duy trì và gia tăng khả năng cạnh tranh của các sản phẩm gỗ trên thị trường quốc tế. Ngoài ra, khi chuyển đổi thành công, DN có cơ hội lớn để từng bước tham gia vào thị trường carbon thông qua việc cung cấp tín chỉ carbon, tạo thêm nguồn thu nhập cho DN, bởi nhu cầu tín chỉ carbon trên thế giới đang ngày càng lớn… Nếu chủ động và tích cực “xanh hóa”, DN gỗ ở Việt Nam sẽ có thêm nhiều cơ hội tại thị trường nước ngoài vốn có yêu cầu khắt khe. Khi sớm chuẩn bị, DN sẽ nắm rõ việc cần làm để nâng cao hiệu quả kinh tế trong quá trình tham gia thị trường mua bán tín chỉ carbon. *TIẾN SĨ TÔ XUÂN PHÚC, GIÁM ĐỐC CHƯƠNG TRÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI, TỔ CHỨC FOREST TRENDS (MỸ): Tiếp cận sớm các thông tin chuyển đổi xanh
Tín chỉ carbon hoạt động trên 2 cơ chế: Thị trường carbon tự nguyện và bắt buộc. Các DN ngành gỗ ở Việt Nam muốn tham gia thị trường carbon tự nguyện phải biết rõ mức phát thải của DN. Chính phủ Việt Nam sẽ đưa ra quy định chi tiết và sớm nhất trong thời gian tới. Các DN có thể bán tín chỉ carbon ngay tại thị trường nội địa nếu phát thải thấp hơn mức quy định của Chính phủ Việt Nam. DN có mức phát thải carbon vượt mức quy định sẽ phải mua lại ở DN có mức phát thải thấp để đạt yêu cầu theo quy định. Do đó, DN bắt buộc kiểm kê mức phát thải của mình. DN muốn tiếp cận thông tin sớm hơn nên chủ động kết nối với cơ quan nhà nước, các địa phương; ví dụ ở cấp địa phương ở Sở Công Thương, đơn vị sẽ kiểm kê hiệu ứng nhà kính. DN chuyển đổi xanh là tiêu chuẩn bắt buộc phải thay đổi cách quản lý, sử dụng công cụ, vật liệu thân thiện hơn với môi trường… DN thông qua 2 kênh để tìm hiểu: Thông qua sở, ban, ngành để biết Chính phủ Việt Nam yêu cầu chuyển đổi như thế nào; tham khảo các đối tác của mình ở nước ngoài đang làm gì để đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia của họ. * ÔNG VŨ CHÍ CÔNG, TRƯỞNG PHÒNG CẤP CAO VỀ ESG (MÔI TRƯỜNG, XÃ HỘI, QUẢN TRỊ) CỦA VINACAPITAL: Nguồn lợi lớn từ tín chỉ carbon
DN ở Việt Nam buộc phải chuyển đổi xanh bởi đó là yêu cầu của nhà đầu tư, khách hàng và là xu thế của thời đại. Các DN đáp ứng đủ các điều kiện của chuyển đổi xanh mới có thể đáp ứng được yêu cầu của bên mua hàng và nhà đầu tư. DN nào đi tiên phong trong chuyển đổi xanh sẽ có nhiều cơ hội hơn, tiếp cận sớm hơn với các nguồn vốn quốc tế. Các DN gỗ nên thực hiện bài bản chuyển đổi xanh từ việc thay đổi nhận thức ban lãnh đạo, thiết lập bộ phận chuyên trách về chuyển đổi xanh, phát triển bền vững cho DN có kiến thức chuyên sâu cập nhật yêu cầu của bên đối tác. Các DN sở hữu nhiều tín chỉ carbon sẽ có nhiều cơ hội phát triển bền vững.
Ngày 7.1.2022, Chính phủ ban hành Nghị định 06/2022/NĐ-CP quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozon. Theo đó, năm 2025 sẽ thành lập và tổ chức vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon; đến hết năm 2027 sẽ xây dựng quy định quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon; xây dựng quy chế vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon… Năm 2028 sẽ tổ chức vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon, quy định các hoạt động kết nối, trao đổi tín chỉ carbon trong nước với thị trường carbon khu vực và thế giới.